مقالات مجله رشد اندیشه

تبیین روایات اصول کافی در مسئله جبر و اختیار
یکی از مباحث مهم علم کلام که از دیرباز مورد توجه متکلمین بوده و تا به امروز مورد بحث محافل علمی قرار گرفته، بحث جبر و اختیار است. این موضوع در روایات اهل بیت علیهم السلام هم نقش ویژه ای دارد؛ از این رو بررسی روایات آن کمک بسیاری در حل مسائل پیرامون جبر و اختیار می کند. روایات را می توان در سه محور...
چگونگی جمع عدل الهی با اختلافات و شرور
از اساسی ترین موضوعات اعتقادی مبحث عدل است که ناگزیر به بحث جمع با اختلافات و شرور هم کشیده میشود. در باب مفهوم شناسی معنای عدل و شرور، مفهوم عدل در دو حیطه لغت که به معنای مخالف جور و اصطلاح که به معنای دادن حق به هر دارای حقی است آمده . و یکی از چالشی ترین اختلافات، اختلاف در اینکه آیا حسن و قبح...
برسی حجیت اصولی اجماع در استدلالات نحوی
برای رسیدن به احکام شرعی چاره ای جز فهم مستندات وحیانی نداریم و یکی از علومی که نقش زیادی در فهم ما از متون شرعی دارد علم نحو است. در علم نحو از استدلالاتی برای اثبات معانی به کار می برند که یکی از آن ادله اجماع است. در این مقاله به برسی حجیت اصولی اجماع نحوی در استدلالات نحوی از دیدگاه اصولیون می...
ارکان اثبات حجیت سیره عقلا در نگاه شهید صدر«ره»
چیستی و طریقه اثبات حجیت سیره عقلا امری است که از دیرباز ذیل مباحث فقهی و اصولی موردتوجه فقها و علمای بسیاری بوده است و فردی که بعد از مدت‌ها رکود در این بحث جهش و چینش خاصی بدان داد شهید محمدباقر صدر«ره» بود که با بذل‌توجه و تنظیم ارکان این بحث، سعی در ارائه آن در قالب علمی‌نمودند. در این پژوهش که...
بررسی تطبیقی ادله رد انتساب قبائح به خداوند متعال در مذهب معتزله، اشاعره و شیعه
یکی از مباحث چالش برانگیز در علم کلام، انتساب افعال غیر خداوند به اوست. از طرفی مفاد برخی نصوص قرآن، انتساب همه افعال به خداوند و از طرف دیگر، مفاد برخی نصوص، انتساب افعال به انسان است. برخی مذاهب اسلامی با استناد به نصوص اول، انتساب مستقیم همه افعال به خداوند و برخی با استناد به نصوص دوم، انتساب...
بررسی نوع تاثیرگذاری دعا در قضا و قدر الهی از دیدگاه ملاصدرا و پاسخ به شبهات پیرامون آن
دعا از مفاهیم کلیدی و مهم در دین اسلام است. از مفاهیمی که بر آن بسیار تاکید شده و فوائد و ثمرات زیادی نیز برای آن بیان شده است. یکی از ثمرات و اثراتی که برای دعا ذکر شده است، تاثیر دعا در قضا و قدر الهی است. ظاهر روایاتی که در این باب آمده، بر این امر دلالت دارند که دعا، قضا و قدر الهی را تغییر می...
بررسی عقائد محوری صوفیه
امروزه در خلا معنویت حاصل از سبک زندگی غربی که معنویت را کاملا به حاشیه رانده، گرایش عمومی در دنیا به فرق معنویت‌گرا به وجود آمده است که از جمله آنان می‌توان به فرق صوفیه اشاره نمود. این فرقه به جهت نفی تمام قوانین ظاهری، برای بسیاری از مردم جذابیت دارد؛ به جهت این که مناسک دینی همواره با سختی...
دلایل صلح امام حسن مجتبی(علیه السلام)
حوادث و وقایع تاریخی همیشه حاوی پیام ها و عبرت های فراوانی بوده که بررسی و تحلیل آنها باعث بصیرت افزایی و اصلاح سبک زندگی و روشن فکری میشود. در این بین تحلیل و بررسی حوادث زمان اهل بیت(علیهم السلام)از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده که انسان را در مسیر رشد و تعالی سوق میدهد. یکی از این حوادث تاریخی...
معناشناسی إلا در استتثناء متّصل و منقطع از منظر نحویین
در این مقاله به بررسی معنا شناسی استثناء متْصل و منقطع پرداختيم. این نوشتار شامل دو فصل می باشد که هر کدام از آنها شامل چند بخش هستند. در فصل اول به ارائه­ی کلیات مورد نیاز پرداخته‌ايم. در بخش اول از این فصل، ماهیت استثناء را از دو حیث لغوی و اصطلاحی مورد بررسی قرار داده‌ايم. در بخش دوم و سوم،...