مقایسه دیدگاه مشهور اصولیون و امام خمینی درباره ماهیت حقیقت و مجاز ذیل مراد جدی و استعمالی

سید امیرحسین بزرگی[1]

چکیده

اصولیون معتقدند هر گوینده عاقل مختاری هنگام نوشتن یا گفتن، مراد جدی و مراد استعمالی­ای دارد. نظر مرحوم امام خمینی و مشهور اصولیون درباره حقیقی یا مجازی بودن دو مراد فوق با هم متفاوت است. هدف از پژوهش حاضر، تبیین این دو دیدگاه و مقایسه و از پس آن ارزش گذاری این دو نظریه است. روش پژوهش پیش­رو که اطلاعات آن به صورت کتابخانه­ا­­­ی جمع­آوری شده است؛ توصیفی تحلیلی می­باشد. مخاطب این تحقیق دانشیان علوم اسلامی هستند. یافته های پژوهش این را می­رساند که طبق نظر مشهور بحث مجاز و حقیقت ذیل مراد استعمالی مطرح می­شود اما مرحوم امام می­فرمایند که اگر این کار را صورت بگیرد دیگر کلام زیبایی و بلاغت خود را از دست می­دهد و به همین خاطر این بحث را ذیل مراد جدی می­دانند. نتیجه این پژوهش این است که بهتر است مجاز را در مراد جدی مطرح کرد و مراد استعمالی را پلی برای رساندن معنای بلیغ­تر در مراد جدی دانست.

کلید واژه: حقیقت و مجاز، مراد جدی، مراد استعمالی، بلاغت.