موفقیت مرکز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی در مسیر دیجیتالی‌سازی داده‌های علمی با چشم‌انداز ایجاد سامانه هوش مصنوعی متمایز در سطح جهانی

دکتر مینایی، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی، در گفتگویی به تشریح اقدامات منحصربه‌فرد مرکز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی پرداخت و از تلاش‌های این مرکز در گردآوری و نظام‌بندی دانش علوم عقلی به‌عنوان «اقیانوسی از اطلاعات» یادکرد.

وی با اشاره به جامعیت و دقت علمی این پروژه، خاطرنشان کرد: «این مجموعه یکی از بزرگ‌ترین خدمات در حوزه علوم عقلی اسلامی است که با استانداردهای علمی بالا و با نظارت متخصصان برجسته تهیه شده است.» دکتر مینایی افزود: «انتشار دیجیتالی این آثار، گامی مهم در جهت گسترش علوم اسلامی در جهان خواهد بود، مشابه نقشی که حوزه علمیه قم در نشر معارف دینی ایفا کرده است.»

پتانسیل تبدیل به یک چت‌بات تخصصی با قابلیت‌های پیشرفته

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی با تأکید بر قابلیت‌های فناوری‌های نوین، از امکان ایجاد یک چت‌بات تخصصی علوم عقلی با بهره‌گیری از مدل‌های بزرگ زبانی (LLM) و گراف دانش (Knowledge Graph) خبر داد. وی توضیح داد: «این سامانه هوشمند، با ارائه پاسخ‌های مستند و دقیق به پرسش‌های کاربران، می‌تواند منبعی معتبر برای پژوهشگران و دانش‌پژوهان باشد و حتی در صورت عدم وجود اطلاعات کافی، به‌صراحت اعلام می‌کند که پاسخی ندارد تا اعتماد مخاطبان حفظ شود.»

تمایز بی‌نظیر در سطح جهانی

دکتر مینایی با مقایسه این پروژه با نمونه‌های خارجی، اظهار داشت: «در برخی دانشگاه‌های معتبر مانند برکلی، ممکن است پژوهش‌های پراکنده‌ای در حوزه‌هایی مانند عرفان انجام شده باشد، اما هیچ‌کدام از نظر جامعیت و عمق، قابل‌قیاس با این مجموعه نیستند.» وی همچنین به قابلیت بحث‌کاوی (Discussion Mining) اشاره کرد که امکان بررسی اختلاف‌نظرهای علمی میان مکاتب فکری مختلف را فراهم می‌سازد.

چشم‌انداز روشن و گام بعدی

به گفته دکتر مینایی، تکمیل این پروژه با استفاده از گراف دانش و سیستم‌های استدلال‌گر (Reasoner) می‌تواند به شفاف‌سازی و تقویت استدلال‌های عقلی کمک کند. وی آینده‌ای درخشان را برای این مرکز پیش‌بینی کرد و گفت: «این مجموعه با پشتوانه بیش از دو دهه تلاش علمی، مرجعیت علوم عقلی اسلامی و شیعی را در سطح جهانی تقویت خواهد کرد.»

این پروژه عظیم، نه‌تنها گامی بلند در مسیر علوم‌انسانی اسلامی دیجیتال محسوب می‌شود، بلکه الگویی برای تلفیق دانش سنتی با فناوری‌های نوین هوش مصنوعی است.