نشست اعضای هیئت‌علمی گروه اديان با مسئول مطالعات اسلامي دانشگاه كاتوليكی تانگازا در كنيا

1403/09/28 اخبار ravabet2
گزارشی از نشست اعضای هیئت‌علمی گروه ادیان مؤسسه امام خمینی ره  با مسئول مطالعات اسلامی دانشگاه کاتولیکی تانگازا در کنیا
در گفتگوی صمیمی بین برخی از اعضای هیئت‌علمی گروه ادیان و فارغ‌التحصیلان و دانش‌پژوهان این گروه با "پدر اینوسنت" مسئول مطالعات اسلامی در دانشگاه کاتولیکی تانگازا در کنیا - افریقای شرق - به تبیین اهمیت و جایگاه گفتگوی اسلام و مسیحیت پرداخته شد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر برته:
پدر اینوسنت الهی‌دان مسیحی هستند و خودشان در واقع از متقدمین دانش الهیات مسیحی در آفریقا محسوب می‌شوند، در این زمینه صاحب‌نظر هستند و دارای آثار و پژوهش‌های متعدد می‌باشند همچنین در کلیسای جامع نایروبی موعظه می‌کنند. افزون بر همه اینها، متخصص در حوزه ادیان آفریقایی هستند و در دانشگاه‌های مختلف تدریس دارند ولی شاید مهم‌ترین و جذاب‌ترین عرصه فعالیت استاد در واقع پرداختن به مسئله گفتگوی اسلام و مسیحیت باشد، مجموعه‌ای که ایشان از بنیان‌گذاران آن به شمار می‌روند یک مؤسسه بین‌المللی است که کارش گفتگوی اسلام و مسیحیت است و سال‌ها این کار را انجام می‌دهند باهمت ایشان و همکارانشان و با زحمات حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر شمالی کرسی‌‌های مشترکی در آنجا شکل‌گرفته است.
اما کار ایشان محدود نیست جناب کشیش با جامعه المصطفی العالمیه در آفریقا، وارد همکاری با مسلمانان بومی آفریقایی شده است. در واقع مسلمانان را به دانشگاه، دعوت می‌کند و با آنان گفتگو می‌کرده است. کشیش اینوسنت نه فقط نظراً بلکه عملاً نشان داده است که یک گفتگوکننده فعال می‌باشد.
او سابقه فعالیت‌های خودشان را در ارتباط مطالعات اسلامی و گفتگوی اسلام و مسیحیت همچنین همکاری با مؤسسه بین‌المللی مطالعات اسلامی حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر شمالی داشته‎اند.
از سال ۲۰۱۷ تفاهم‌نامه همكاری كه با شعبه المصطفی در افريقا امضا كردند براي اين جنس همكاري هم كه ايران آمده دوتا هدف داشتند؛ يكي بحث و توسعه ارتباطات بين اسلام و مسيحيت؛ ثانياً قصد دارند شناخت ما را از اديان آفريقايي را توسعه  دهند. اين دوره رو به‌صورت رسمی بسيار تدريس كردند.
وی ریاست مؤسسه بین‎المللی گفتگوی ادیان و مطالعات اسلامی دانشگاه تانگازا، را برای مدت هفت سال بر عهده داشتند و امروزه مسئولیت جدیدی را هم آنجا بر عهده گرفتند، تحت عنوان توسعه دانشگاه در آنجا مسئولیت مطالعات تحقیقات توسعه دانشگاه را بر عهده دارند جناب کشیش تأکید کردند این برای من مهم است که ما اسلام‌شناسی را در یک دانشگاه کاتولیکی نبردیم در موردش مطالعه و بحث کنیم مثل دانشگاه‌های دیگر که مطالعات ادیان راه می‌اندازند اما در هر دانشکده‌ای که شد، در واقع دانشگاه‌های دیگر هم گاهی اوقات، مطالعات ادیان را می‌برند ذیل جامعه‌شناسی و مطالعات علوم اجتماعی. ما در همان گروهی که مطالعات الهیات مسیحی را برای تربیت کشیشان داریم، دانشجویان در همان جا نیز درس اسلام‌شناسی رو به‌عنوان بخشی از الهیات مسیحی یاد می‌گیرند.
در شمال آفریقا بیشتر مسلمانان زندگی می‌کنند اما هر چه که به سمت شرق آفریقا حرکت کنیم، بیشتر جمعیت مسیحی هستند. مسیحیان از حدود ۵۰ سال بعد از تشکیل نهاد دینی که کشیش به آن تعلق داره در و در آنجا ایجاد فعالیت کرده است، از بدو تأسیسش مسئله ارتباط با مسلمانان نهادینه بوده است یک چیزی نیست که بعداً ایجاد شده باشد؛ چون قبل از مسلمانان بوده‌اند و در بستر ارتباط با مسلمانان اساساً این نهادسازی اتفاق افتاده است لذا گفتگوی با اسلام برای من مسیحی جزئی از بنده شده است من چیزی جدای از گفتگو ندارم آموزش زبان عربی در نهادی که کشیش به آن تعلق دارد از همان ابتدا در جاهایی مثل تونس و اینها شروع شده و به‌صورت رسمی این امر موردتوجه قرار گرفته است. زبان عربی اهمیت دارد، چون شناخت اسلام مرهون زبان عربی است، ما یک مؤسسه اسلام شناسی و عربی داریم که در رم است و تحت اشراف پاپ مدیریت می‌شود.
اين سؤال را مطرح می‌کنیم كه اساساً چرا در تاريخ مسيحيت گرچه ارتباطات خيلي خوبي بين مسيحيت و ساير اقوام بوده است، اما اين خالي از منازعه و نزاع هم نبوده به‌ویژه بين مسيحيت و اسلام؟ از ۱۹۶۰ به بعد كليساي كاتوليك گفتگو را رسماً به‌عنوان دريچه‌اي به‌سوی آينده معرفي مي‌كند و هدف از اين گفتگو ايجاد يك پل ارتباطي است براي اينكه ديگران ما مسيحيان را اولاً درست بشناسند كه ما چه دين و مكتبي هستيم و ما مسيحيان هم بتوانيم ديگران را درست بشناسيم. برخلاف گذشته، امروز به بركت ارتباطات جديدي كه شکل‌گرفته رسانه‌ها و ساير ابزارهايي كه در دنياي شکل‌گرفته، ارتباطات اديان با همديگر گسترش پيدا كرده است. برخلاف گذشته كه اديان به‌صورت جدا در جاهاي مختلفي شكل مي‌گرفتند، امروز اديان پهلو به پهلوي هم زندگي مي‌كنند. به‌عنوان يك شاهد عيني بايد عرض كنم كه سال‌ها قبل چه كسي فكر مي‌كرد كه يك روزي يك كشيش مسيحي بيايد در مركز شما شیعیان بنشیند و درباره اسلام و مسيحيت با هم گفتگو كنند.
من یک سؤال دارم: اگر قرار است ادیان در روی زمین پهلو به پهلوی هم باشند، طرح خدا برای آینده ادیان چیست؟ جناب کشیش خودشان پاسخ سؤال خودشان را دادند: جواب این سؤال رو مبتنی بر متن مقدس خودتان می‌گویم: در سوره حجرات آیه 13 خداوند متعالی می‎فرماید: " یَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنْثَي وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا" من می‌خواستم همه رو یک فرقه یک گروه بیافرینم که مشکلی نبود بلکه ما شما رو فرقه فرقه قرار دادیم تا شما همدیگر را بشناسید.
 ایشان ادامه می‌دهد که اما بر اساس الهیات مسیحی معتقدیم: ما دارای ریشه‎ واحد، انسانیت واحد و غایت و کمال واحد هستیم. وقتی که اینجوری باشیم، راهی جز گفتگو و تعامل وجود ندارد.
 در پاسخ به پاسخی ایشان که از متن مقدس ما خوانده بودند بنده هم از الهیات مسیحی اعتقادنامه رسولان و کتاب اعتقادنامه کلیسای کاتولیک. ایشان می‌گویند که ما با شما خواهران و برادران مسلمان کنار هم می‌نشینیم با هم گفتگو می‌کنیم و هدفمان هم از این گفتگو این سه تا اصل شناختن درست که رسمیت شناختن تعمیق این شناخت و همین‌طور بسط و نشر نکات خوبی است که از همدیگر یاد می‌گیریم.

ما در مدرسه الهیاتی، دپارتمان و گروه مطالعات اسلامی و عربی داریم، در آنجا قرآن را نیز می‌خوانیم. ارتباطات مسلمانان که بیشتر جریان‎شناسانه است به همراه مذاهب اسلامی موردمطالعه قرار می‌گیرد. البته سعی می‌کنیم به زبان عربی هم موعظه کنیم. هدف ما از شناختن و خواندن این دروس، شناختن اسلام اصیل است نه اسلامی که از رسانه‌ها پخش می‌شود و منتشر می‌کنند. ما سعی می‌کنیم اسلام را از منبع و متن اصلی‌اش بشناسیم، و این منحصر به اسلام هم نیست. نسبت به سایر ادیان این‌چنین است.
من در همین ترم گذشته که تازه درسم تمام شده است. دو واحد درسی داشتم که موضوع آن سایر ادیان از منظر الهیات مسیحی بوده است. جناب کشیش در ادامه افزود بنده دانشجویان خودم را توصیه کردم به اینکه آیین زرتشتی را بخوانند، اسلام را بخوانند، هندوئیسم را بخوانند، جینه را نیز بخوانند؛ اما از منابع خودشان و منحصر نکردیم به قرائت سایر ادیان از برنامه‌ها و شبکه‌های مجازی.
  اما در ساحت عملی برخلاف نظری، با هم قدم می‌زنیم، با هم زندگی می‌کنیم، بدین شکل که یک برنامه‌ای داریم که هر سال تکرار می‌شود. هر سال تابستان‌ها به مدت سه هفته، مدرسه تابستانه داریم که در این مدرسه تابستانه؛ گروهی از مسلمانان اعم از شیعه و اهل‌سنت تشریف می‌برند نایروبی. همین‌طور از کشورهای مختلف دعوت می‌کنند به‌اضافه علمای مسیحی هم در سطوح مختلف مانند اسقف و هم سطوح دیگری شرکت می‌کنند و با هم حلقه می‌شوند. در هر حلقه چند نفر مسلمان هستند، چند نفر مسیحی‌ نیز هستند و مذاهب مختلف مسلمان و مسیحی سه هفته با هم آموزه‌هایی رو که خودشان پیشنهاد می‌دهند یعنی اساتید مسلمان و با هم گفتگو می‌کنند به جمع‌بندی می‎رسند، مطرح می‎کنند و از همدیگر یاد می‌گیرند.
گفتگو از نظر ایشان سطوح مختلفی دارد: آسان‌ترین و اولین سطح گفتگو که به‌صورت زندگی مشترک است، ما با مسلمانان و سایر ادیان با هم زندگی می‌کنیم، مرگ داریم، رنج داریم، یتیمی داریم و مسائلی ازاین‌دست داریم که با هم و کنار هم هستیم، همدردی می‌کنیم، تعامل می‌کنیم و با هم زندگی می‌کنیم این گفتگوی در زندگی است.
به‌عنوان نمونه ما سفير ايران را در آنجا داريم و ايشان نمونه كسي است كه در اين گفتگوي زندگي دارد فعاليت مي‌كند ما او را با احترام و با هر موضوعي دعوت می‌کنیم و ايشان استقبال نموده و شركت می‌کند و اين به‌خاطر اين است كه يك رفاقت و برادري بين ما برقرار است. متقابلاً ما هم در مراسم‌های آنان شركت می‌کنیم. يكي از همين رويدادهايي دعوت شديم و مسيحيان نيز شركت كردند، بزرگداشت روز عاشورا بود. سطح دوم گفتگو از نظر ايشان درباره طراحي عمل مشترك است. مثلاً در حقوق بشر، در دفاع از ارزش‌های مشترك انساني كه هر دو طرف به آن تعلق داريم كه بتوانيم مسائل زندگي خودمان را مديريت و حل‌وفصل كنيم. سطح بعدي گفتگو در عرصه الهيات است و آخرين مرحله دیالوگ و گفتگو اشتراک‌گذاری تجربه‌هاي معنوي و تجربه‌هاي ديني است. در اين دوره تابستاني كه ما همه در كلاس علماي مسيحي و مسلمان اعم از شيعه و سني و فرق مختلف مسيحي هستيم، همه با هم روزهاي جمعه‌ به نمازجمعه می‌رویم و در روزهاي يكشنبه‌ همه با هم به كليسا مي‌رويم.
در ادامه جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سید علی حسنی، مدیرگروه ادیان ضمن تقدیر و تشکر از تشریف‌فرمایی جناب آقای کشیش اینوسنت و قدردانی از بیانات ارزشمندشان، بیان کرد: به نظرم می‌رسد علاوه‌برآن مواردی که جناب کشیش گفت که البته درست هم هست، ما اهداف مهمی داریم. مسائلی که علاوه بر پیشرفت‌های زیادی که داشتیم و جای تأمل دارد و جای گفتگو دارد: 1- مبارزه با الحاد است. ما جبهه ایمانی با الحاد و بی‎دینی مواجه هستیم. در این زمینه می‌توانیم همکاری و گفتگو نیز داشته باشیم. 2 هدف بعدی گفتگو حول مسئله، بی‌اخلاقی و بی‌ایمانی است و مردم را از معنویت دورکردن است و باید این اهداف را در گفتگو ملاحظه کنیم باز هم از قبول زحمت ایشان تقدیر و تشکر می‌کنم.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر اسدی، عضو هیئت‌علمی گروه ادیان از کشیش پرسیدند: هدفشان از گفتگوی بین الادیانی آیا همان هم‌زیستی مسالمت‌آمیز است؟ و آیا امکان ارتقا اهداف از منظر ایشان وجود دارد؟
کشیش اینوسنت در پاسخ بیان کرد: من معتقدم که کارکردن با همدیگر در یک جامعه ایمانی، قدم‌زدن با همدیگر در یک جامعه ایمانی رو در پی دارد. این قدم‌زدن با همدیگر یعنی زندگی‌کردن با همدیگر و این زندگی‌کردن با همدیگر یعنی ساختن آینده مبتنی بر ایمان و دین برای فرزندانمان برای جوانانمان؛ چون ما نباید آن جوری زندگی کنیم که دیگران برایمان دیکته کردند. ولی متأسفانه دین که قرار بود ابزاری برای وحدت و توحید باشد، ابزاری برای انشقاق و تکثر ما شده است. ما باید یاد بگیریم که با این دیالوگ به آن وحدت و توحید برسیم.